Türkiye’de uygulanan zeka testleri hakkında bilgiler verdiğimiz bu yazıda ayrıca zeka ölçekleri ve zeka geliştirme önerileri bulabilirsiniz.
Temel anlamda zeka testi ya da iq test olarak bilinen ve zihinsel becerileri ölçmeyi amaçlayan testler, uzman gözetiminde yapılır. İnternet üzerinden ulaşacağınız testler genel olarak bilgi veriyor olsa da nihai sonuç için uzman eşliğinde yapılması gerekmektedir.
Zeka testleri uygulanırken dünya çapında kabul görmüş bazı zeka ölçeklerinden yararlanılır. Bu zeka ölçeklerinin en çok kullanılanlarını şöyle sıralamak mümkün:
Türkiye’de En Çok Kullanılan Zeka Ölçekleri
Ülkemizde zeka testi yapılırken en çok kullanılan zeka ölçekleri şöyledir:
- WISC-R
- Stanford – Binet
- Anadolu Sak Zeka Ölçeği
Yukarıdaki zeka ölçeklerinden ayrı olarak birçok farklı kurumda farklı zeka ölçekleri kullanılıyor olsa da Türkiye için uzman kurumlarda bu üç zeka ölçeği en çok tercih edilenlerin başında gelmektedir.
Türkiye’de Yapılan Zeka Testleri
Türkiye koşulları için en uygun olarak görülen ve uzmanlar tarafından en çok tercih edilen bazı zeka testlerini şöyle sıralayabiliriz: Stanford-Binet Zeka Testi, Wechsler Zeka Testi, Leiter Zeka Testi ve ASİS zeka testi.
Stanford Binet Zeka Testi
Genelde 2 yaş ile 6 yaş arasındaki çocuklar için uygulanır ancak doğru revizeler ile birlikte tüm yaş gruplarına da uygulanabilir. Bu zeka testinde motor beceriler, el ve göz koordinasyon becerileri, görsel ve işitsel bellek becerileri ile görsel ve işitsel hafıza becerileri teste tabi tutulur. Test sonunda çocuğun, yaşıtlarına göre ne seviyede olduğu belirlenmiş olur.
Wechsler Zeka Testi
Yaşları 6 ile 16 arasında değişen çocukların ve gençlerin bilişsel ve zihinsel becerilerini ölçümlemek için kullanılan bu IQ testinde genel zeka becerileri, sözel zeka becerileri, uzamsal zeka becerileri ve algılama, zaman yönetimi, dikkat ve konsantrasyon ile bellek ve hafıza becerileri ölçümlenir. Detaylı bir değerlendirme imkanı sunan testin bir diğer özelliği de çocuğun kendini tanımasını, güçlü ve zayıf özelliklerini keşfedip geliştirmesini sağlamasıdır.
Leiter Zeka Testi
Genelde işitme ya da konuşma becerilerinde bozukluk olan çocukların zihinsel düzeylerini belirlemek ve bu problemlere bağlı diğer sorunları gidermek için kullanılan test, 2 ile 18 yaş arasındaki çocuklar ve gençlerde kullanılır. Bir blok vasıtasıyla gerçekleştirilen test esnasında teste tabi tutulan çocukların yönergenin kurallarına göre testi tamamlamasına istinaden bir süreç izlenir.
Asis Zeka Testi
Anadolu Sak Zeka Ölçeğinin kullanıldığı bu yerli zeka testi, 4 ile 12 yaş arasındaki çocuklar için uygulanır. Yaklaşık olarak 25 ila 45 dakika arasında süren testin genel zeka, sözel zeka, görsel zeka, bellek, muhakeme, görsel bellek ve öğrenme güçlüğü gibi alanlarda sonuç verdiğini söylemek mümkün.
Zeka Geliştirme Önerileri
Çocuklarının zihinsel becerilerini geliştirmek isteyen anne-babaların aklında en çok dolanan soru, zeka nasıl geliştirilir sorusudur. Buradan hareketle aşağıdaki önerileri kendi çocuğunuzu düşünerek uygulayabilirsiniz.
Zeka Oyunları: Çocukların kendi seviyeleri için uygun zeka oyunları oynamalarını teşvik edin. Oyun oynar gibi zeka gelişimini desteklemek mümkün.
Beslenmeye Dikkat: Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur sözünü beylik bir laf olarak düşünmeyin. Dengeli beslenme, zihinsel becerilerin gelişimine ciddi oranda katkı sağlar.
Uykuyu Önemseyin: Yeterli beslenen ve uykusuna dikkat eden çocukların dikkat ve konsantrasyon becerileri yaşıtlarına göre daha yüksektir. Zihinsel becerilerin gelişiminde dikkat becerileri çok önemli bir yer tuttuğundan çocuğunuzun uyku düzenine dikkat edin.
Sosyal Oyunlar: Çocukların, diğer çocuklarla bir arada oyun oynaması hem zihinsel becerilerini hem de sosyal becerilerini geliştiren en basit yollardan biridir. Sadece diğer çocuklarla değil ailece oynanan oyunlar da anne-baba ile çocuk arasındaki bağın daha sağlam kurulmasına yardımcı olur. Özgüven becerilerini yükseltir ve böylelikle zihinsel beceriler de daha hızlı gelişim gösterir.
Masa, Kutu ve Bulmaca Oyunları: Bir masa etrafında oynanan oyunlar, kutu oyunları ya da belirli bulmacaları çözmeyi amaçlayan bulmaca oyunları da çocukların zihinsel gelişimlerini destekleyen unsurlar arasındadır. Ayrıca rubik küp, satranç dama ve mangala gibi oyunlar da hem eğlenceli hem zeka geliştirici özellikleri ile bilinirler.
