Engelli bakımı ve rehabilitasyonu alanında çalışan Öğretim Vazifelisi Gönül Kil Tetik, koltuk değneği ve tekerlekli sandalye seçimi ile kullanımında dikkat edilmesi gerekenleri paylaştı, kullanıcılara kıymetli tavsiyelerde bulundu.

Gerçek kullanım tekniklerini öğrenmek gerekiyor 

Meydana gelmiş olan kırıklar, burkulmalar, alçı sonrası zedelenmeler ve birtakım diz ameliyatları sonrası koltuk değneği, yürüteç yahut kanedyen kullanımının gerekebileceğini belirten Tetik, “Bu aparatları çok uzun müddet kullanmak durumunda kalabileceğimizi öngörerek seçim yapmalıyız. Koltuk değneği kullanımı birinci başta sıkıntı gelebilir. Kısa vakitte kullanıma alışmak için yanlışsız koltuk altı değneği ve gerçek kullanım teknikleri hakkında bilgi sahibi olmak gerekiyor. Kanadyen değneklerde uzunluk, dik durulduğunda dirseğin hafif kıvrık kilitlenmediği duruma nazaran ayarlanmalı. Koltuk altı değneğinde ise en değerli nokta, koltuk altından 4 cm kadar aşağıda tutulması ve kalça eklemi hizasında olmasıdır” tabirlerini kullandı. 

Koltuk değneği nasıl seçilmeli? 

Koltuk değneğinin gücü denetimli kullanmak ve yorulmayı önlemek gayesi ile kullanıldığını söyleyen Öğretim Vazifelisi Gönül Kil Tetik, seçim yapılırken dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı: 

– Öncelikle koltuk değneği seçimi tabip önerisi ile yapılması gerekiyor. 

– Daha çok sağlam lakin hafif gereçlerle yapılmış olan koltuk değnekleri seçilmeli.

– Ergonomik ve hafif olmasına dikkat edilmeli.

– Seçim yaparken bacak uzunluğuna nazaran ayarlanabilecek modeller, kol altı takviyelerinin yumuşak ve rahat olması hayat kalitesini bir üst düzeye taşıyacak özelliklerdendir.

 – Sürekli kullanma durumunda rahatsız etmeyecek, kaymaz özellikli bir koltuk değneğiyle rahatça yürünebilir. 

Kullanımı birinci vakitlerde sıkıntı olabilir 

Koltuk değneğini birinci başta kullanmak güç olabileceğini belirten Tetik, “Özellikle dik durma konusunda zorluk yaşama ihtimali çok yüksektir. Ancak gerçek halde destekleyen, gerçek bir koltuk değneğiyle kısa vakit içerisinde dik durulabilir. Koltuk değneği kullanılırken uygulanması gereken kimi formüller vardır. Öncelikle ayakları değnekten geride tutmak gerekiyor. Koltuk değnekleri ile aksi ayaklar birebir anda öne atılmalı. Koltuk değneği öne atıldığı vakit güç değneğe verilmeli, bu biçimde bacaklara bindirilen yük daha az olacaktır. Bu süreçler birinci başta sıkıntı gelecektir. Lakin kısa müddet sonra alışmak mümkün oluyor” dedi. 

Kilo, pürüz ve hastalık durumu değerli 

Tekerlekli sandalyenin yürüme yetisini kaybeden yahut kısmen kaybetmiş olan hasta, yaşlı, engelli bireylerin gün içerinde bulunacağı aktivitelerde mobilite muhtaçlıklarını karşıladığını belirten Tetik, “Tekerlekli sandalye bireyin kilosu, yaşı, mahzur ve hastalık durumu göz önünde bulundurularak seçilmeli.” dedi ve tekerlekli sandalye çeşitlerini şöyle sıraladı:  

– Standart tekerlekli sandalyeler,

– Refakatçi kullanımlı tekerlekli sandalyeler (hasta transfer sandalyeleri),

– Özellikli tekerlekli sandalyeler,

– Banyo tuvalet (WC) tekerlekli sandalyeleri,

– Aktif tekerlekli sandalyeler,

– Pediatrik tekerlekli sandalyeler,

– Ağır engelli tekerlekli sandalyeleri. 

Seçim yapılırken evvel muhtaçlıklar belirlenmeli 

Öğretim Vazifelisi Gönül Kil Tetik, tekerlekli sandalye seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken noktaları ise şöyle paylaştı: 

– Alınacak modele karar vermeden evvel gereksinimler belirlenmeli,

– Tekerlekli sandalye ölçüleri, yükü ve taşıma kapasitesinin kullanacak bireye uygunluğundan emin olunmalı,

– Aldığınız markanın yedek kesim bulunurluğu ve garanti şartları araştırılmalı,

– Dış yerde kullanılacaksa alınacak tekerlekli sandalyenin tekerlerinin havalı teker olması tercih edilmeli,

– Tıpkı marka ve modeli daha evvel alan şahısların eser hakkındaki olumlu ve olumsuz yorumları değerlendirilmeli ve,

– Eserin satın alınacağı firmanın medikal alanında uzmanlığı araştırılmalı. 

Fizyoterapistten takviye alınmalı 

Tekerlekli sandalye kullanılması durumunda bir fizyoterapistten takviye alınarak oynatılabilen bütün omurga ve bacak kaslarının çalıştırılmasının kıymetli olduğunu vurgulayan Tetik, “Çalışmalarda asimetrik farklılıklara dikkat edilir. Bir taraf başkasına nazaran daha zayıf ise her iki taraf farklı ayrı ve dayanabileceği tartıyla çalıştırılır. Özellikle tekerlekli sandalyede uzun mühlet oturan hastalar için omuz dışa rotasyon antrenmanları ve çekme antrenmanları dengeleyici özellik taşıdığı için bunlara öncelik verilir. Engellinin kavrama kuvveti çok az ise bir yük eldiveni kullanması daha çok yardımcı olabilir. Klasik yoga, hakikat yapılan pilates ve postür düzeltici idmanların engellinin nefes çalışmalarına da yararı olacaktır” diye konuştu.