Obsesif kompulsif bozukluk, toplumun her kesiminde görülebilen, anksiyete türevi psikiyatrik bir hastalıktır. Irk, cinsiyet, sosyoekonomi ayırt edilmeksizin herkeste görülebilen bir hastalıktır. Önceleri nadir görüldüğü düşünülse de,yapılan araştırmalar sonucu her 100 kişiden 3’ünde obsesif kompulsif bozukluk olduğu tespit edilmiştir.
Obsesif Kompülsif Bozukluk Ne Anlama Gelir?
Obsesyon, kişilerin zihninden atmalarına engel olamadıkları düşünceler ve dürtülerdir. Kompulsiyon ise, obsesyonların sebep olduğu, sıkıntıları ve huzursuzlukları gidermek ya da azaltmak amacıyla yapılan,yinelenen zihinsel eylemler ve davranışlardır.
Obsesif kompulsif bozukluk, insanı bir kısır döngüye hapseder. Davranışlar düşünüldükçe, gerçekleştirme dürtüsü belirir, gerçekleştirmedikçe sıkıntılar, endişeler, huzursuzluklar görülür ve o davranış yerine getirilmediği müddetçe kişinin yaşadığı streste artma meydana gelmektedir.
Obsesif Kompülsif Bozukluk Davranışları Nasıldır?
Düşünce ve davranışlar tekrarlanır. Hasta, düşündüklerini gerçekleştirdiğin de, anksiyete geçici olarak durmaktadır. Obsesyon meydana geldiğinde hastalar, o davranışı bir an önce gerçekleştirmek isterler.
Obsesif kompulsif bozukluğa rastlanılan kişilerin genellikle mükemmeliyetçi, kuralcı,titiz ve ayrıntıcı kişilik yapısına sahip olan kişilerde görüldüğü düşünülmektedir. Yinelenen davranışları, kişinin zamanından çalmakta ve yaşam kalitesini düşürmektedir. Hastalar,günlük yaşamdaki rutinlerini yapmakta zorluk çekebilirler. Obsesif kompulsif kişilerin bazıları, takıntılarının farkında olabilmektedir ancak bunu engelleyemezler.
(OKB) Obsesif Kompülsif Bozukluk Hastaları ve Bakımı
Hastalar, bir süre sonra çevrelerine de rahatsızlık verecek davranışlar sergileyebilirler. Obsesyonda genellikle ; Başkasına zarar vermekten korkma, mikroplardan ve pislikten korkma, aşırı korkma ve güvenme ihtiyacı, rezil olmaktan ve hata yapmaktan korkma, aşırı kuşkulu olma, günahkar düşünmekten korkma, simetri, düzenlilik ve kusursuzluk istemi gibi belirtilere rastlanılmaktadır.
Kompulsiyonda ise ; Rutin işler yaparken yüksek sesle veya içinden sayı saymak, elleri sürekli yıkamak istemek, tokalaşmayı reddetmek, sürekli banyo yapma ihtiyacı, ocak, kapı kilidi gibi şeyleri devamlı kontrol etme ihtiyacı, Belirli kelimeleri, duaları tekrarlamak, değersiz nesneleri biriktirmek, yemeği belirli bir sıraya göre yemek, işleri belirli bir miktarda yapmak gibi belirtiler gözlemlenmektedir.
Obsesif kompulsif bozukluğun nedeni tam olarak bilinmese de çevresel faktörlerin etken olduğu düşünülmektedir. Vücudumuzda bulunan Seratonin hormonunun düşmesiyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Genetik yatkınlığın olduğu da düşünülmektedir, anneden çocuğuna geçen OKB vakası tespit edilmiştir.
Beynin planlama, bedensel işlevler ve sağ duyu bölümleri, seratonin dengesizliğinden etkilenmektedir. Bu da obsesif kompulsif bozukluğu düşündürmektedir. Obsesif kompulsif bozuklukta kişinin işinde ya da okulunda değişiklik olması, tacize uğramış olma, hastalıklar, sevdiği kişilerin ölümü, hayatıyla ilgili değişiklikler, ilişkisiyle ilgili kaygıları gibi düşünce ve durumlar da çevresel sebepleri arasındadır.
OKB Tanısı nasıl koyulur?
OKB tanısı, kişinin şikayetleri ve anlattıkları bilgiler neticesinde konulur. OKB, kendiliğinden geçebilen bir hastalık değildir. İlaçlara ya da bilişsel terapiye başvurularak tedavi edilmesi gerekir. İlaç tedavisinde serotonin eksikliğine bağlı olarak serotonin takviyesi yapılır.
Bilişsel terapi, hastanın korkularının üzerine gitmesi ,abartılan düşünce ve davranışlarının gerçekçiliğinin sorgulandığı, bu düşünce ve davranışları minimum seviyeye indirmek amaçlı yapılan terapilerdir. Bu tedavilere yanıt alınamazsa, cerrahi yöntemle ya da EKT yöntemi ile tedavi olunabilir. EKT’de hastanın başına takılan elektrotlar yardımıyla beyine bir çok şok verilip uyarımını sağlama işlemi yapılır.
